Լվովի իրադարձություններ. արտահանվող ատելություն

ԵՐԵՎԱՆ, 20 մայիսի. /Նովոստի–Արմենիա/. Օրերս Ուկրաինայի Լվով քաղաքում տեղի ունեցավ աղմկահարույց միջադեպ, որը բավականին ակնհայտ և հստակ ցուցադրում է Ադրբեջանի իրական, այլ ոչ թե պաշտոնապես ներկայացվող քաղաքականությունը հայերի նկատմամբ։

Պարզաբանենք` որն է խնդիրը։ Լվովում անցկացվող Քունգ ֆուի եվրոպական առաջնության ժամանակ ադրբեջանցի մարզիկներն ու մարզչական կազմը ծեծկռտուք հրահրեցին, որի ընթացքում, կիրառելով նախօրոք պատրաստված մահակներն ու կաստետները, հարձակվեցին հայ մարզիկների վրա։

Նման ոչ ադեկվատ պահվածքի պատճառը մրցումների շրջանակում ադրբեջանցի մարզիկների ձախողումն էր, ովքեր մենամարտերի ժամանակ զիջեցին հայ մարզիկներին։

Ադրբեջանական պատվիրակությունը հարձակվեց ոչ միայն հայ մարզիկների, այլ անգամ` անչափահաս մարզիկների վրա։ Մասնավորապես, այսպես կոչված «բաքվեցի մարզիկների» կատաղած ամբոխը հարձակվեց առաջնության 20–ամյա արցախցի մասնակից Դավիթ Պետրոսյանի վրա, ով Մարատ Պետրոսյանի եղբայրն է։ Մարատն ապրիլյան դիմակայության օրերին խոցել է ադրբեջանական 5 տանկ և 1 ԲՄՊ։

Ստանալով հակահարված` ադրբեջանցիներն արագորեն ցրվեցին։

Սակայն դա չկանգնեցրեց ադրբեջանցիներին, և Ուկրաինայում Ադրբեջանի դեսպանատան «հովանավորությամբ»` արդեն հաջորդ օրը նրանք սկսեցին հայերին հրահրել բախումների հենց Լվովում։

Իրավիճակն այնքան թեժացավ, որ դրա կարգավորմամբ զբաղվեցին անձամբ Ուկրաինայում ՀՀ դեսպան Անդրանիկ Մանուկյանը, Ուկրաինայի հայերի միության նախագահ Վիլեն Շատվորյանը և Կիևի հայ համայնքի նախագահ, Ուկրաինայում ՀՀ պատվավոր հյուպատոս Նորիկ Գևորգյանը, ինչպես նաև Ուկրաինայի իրավապահ մարմինները։

Միջադեպի հենց ամենասկզբից Ուկրաինայի հայ համայնքը վրդովված էր։ Հայտնվեցին մեծ թվով անհեթեթ խոսակցություններ և խեղաթյուրված մեկնաբանություններ, ինչը թեժացնում էր կրքերը։

Իրավիճակը կարգավորվեց նախօրեին։ Ուկրաինայի իշխանությունների և հայկական տանդեմի տիտանական ջանքերի միջոցով հաջողվեց կանխել կրքերի բորբոքումը։

Իսկ հիմա մի քիչ վիճակագրական տվյալներ. միայն պաշտոնական տվյալներով`Ուկրաինայում բնակվում է գրեթե կես միլիոն հայ և նույնքան ադրբեջանցի։ Այն պայմաններում, երբ ողջ Ուկրաինան գրեթե ողողված է ապօրինի զինամթերքով, այս իրավիճակը միանգամայն կարող էր լոկալ ընդհարումներից վերաճել արյունահեղ ջարդերի։

Այդուհանդերձ, ճիշտ ժամանակն է հասկանալ ստեղծված իրավիճակի խորքային պատճառները: Իմ կարծիքով, հակամարտության հիմնական պատճառը հայատյացությունն է, որն անկյունաքար դարձավ նոր կազմավորվող ադրբեջանցի ժողովրդի ազգային ինքնության ձևավորմանգործում:

Ադրբեջանի իշխող վերնախավի կողմից երկիրը թալանելու, ինչպես նաև սոցիալական հողի վրա այդ երկրի բնակչության դժգոհության աճի պայմաններում Ադրբեջանում հետևողականորեն ներդրվում է ակնհայտ ֆաշիստական դրույթն այն մասին, որ ադրբեջանցիների բոլոր դժբախտություններում հայն է «մեղավոր»:

Կարիք չկա ներկայացնելու Ղարաբաղի վերաբերյալ ադրբեջանական իշխանությունների բոլոր առասպելներն ու լեգենդները, կանգ առնենք միայն սովորական ադրբեջանցու գիտակցության մեջ ներդնվող կանխադրույթի վրա, որ բոլոր դժբախտությունները կապված են բացառապես հայկական գործոնի հետ և, ինչն ամենակարևորն է`միայն հայերի ոչնչացումը կարող է երաշխավորել ադրբեջանցիների բարգավաճումը:

Հիշենք, թե ինչպես է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը բազմիցս հրապարակել այն դրույթը, որ «ադրբեջանցիների թշնամին աշխարհասփյուռ հայությունն է»:

Փաստորեն, միջազգային հանրության աչքի առջև ժողովրդավարական համարվող երկրում նախագահը քարոզում է ամենաակնհայտ ֆաշիզմ, ընդ որում՝ ամենագարշելի ձևերով։

Ավելորդ չի լինի հիշեցնել, որ հայերի սպանությունն Ադրբեջանում «հերոսական արարք» է համարվում, որի համար պետք է խրախուսել և պարգևատրել։

Ռամիլ Սաֆարովի և ապրիլյան իրադարձությունների ընթացքում Թալիշ գյուղում ծերերի սպանած հատուկ ջոկատայինի օրինակները դրա վառ ապացույցն են։

Պետք է նշել նաև, որ Ադրբեջանը բազմիցս փորձել է հայերի նկատմամբ ատելությունը տեղափոխել իր երկրի սահմաններից դուրս։ Ադրբեջանական մամուլում «հայերի նենգության» մասին մշտական սադրիչ նյութերը, որոնք նախատեսված են ոչ ադրբեջանցի ընթերցողի համար, և միջազգային հարթակներում ազգայնական հիսթերիայի մշտական լարումը, խոսում են այն մասին, որ Ադրբեջանում ատելության արտահանումը ոչ թե ադրբեջանցի էմոցիոնալ գործիչների սպոնտան արձագանք էր, այլ պետական քաղաքականություն։

Նախագահ Ալիևի համար կենսապես անհրաժեշտ է անընդհատ լարել դրությունը՝ օգտագործելով «հայկական խրտվիլակն» իր իշխանությունը պահելու համար։ Հակառակ դեպքում ներկայիս Ադրբեջանի Հանրապետության հայր-հիմնադիր Հեյդար Ալիևի կառուցած համակարգը կփլուզվի։

Լվովի միջադեպը, ցավոք, եզակի դեպք չէ։ Եվ այս իրավիճակում Հայաստանի Հանրապետության իշխանություններին, խորհրդարանին և ԱԳՆ-ին պարզապես անհրաժեշտ է հնարավոր բոլոր հարթակներում բարձրացնել այս հարցը։

Չէ որ Ադրբեջանի՝ հայատյացությունն այլ երկրներ տեղափոխելու փորձն անխուսափելիորեն կհանգեցնի դրության ապակայունացմանը հենց այդ երկրներում։