Լեգենդը վկայում է, որ մեր նախնիները, ովքեր սովորել են կրակ ստանալ, կրակի վրա առաջին հերթին մի կտոր միս են տապակել։ Անցել են հազարամյակներ, սակայն մարդիկ նախկինի պես նախընտրում են իրենց տոնական սեղանը զարդարել ածխի վրա պատրաստված անուշաբույր մսով։ «Նովոստի–Արմենիա» գործակալությունը հավաքել է փորձառու «խորովածագետների» խորհուրդներն այն մասին, թե ինչպես չփչացնել այս հիասքանչ ճաշատեսակը։

Լավ խորովածն, առաջին հերթին, կախված է որակյալ մսից։ Մեր օրերում, երբ կեղծվում է գրեթե ամեն ինչ, շատ կարևոր է ուշադրություն դարձնել մսի թարմությանը։ Ընդհանուր առմամբ, խորովածի  համար հարմար է և՛ խոզի, և՛ տավարի, և՛ ոչխարի միսը։ Ամենահամեղ խորովածը ստացվում է փափկամսից կամ չալաղաջից։

Հասկանալի է, որ ճաշակին ընկեր չկա։ Որոշ մարդիկ նախընտրում են խոզի խորոված, որոշները` հորթի կամ ոչխարի խորոված, իսկ ոմանք էլ` ավելի դիետիկ տարբերակ` հավի կամ հնդկահավի խորոված։

Երբ քննարկվում է այն հարցը, թե մսի որ հատվածն է առավել նախընտրելի խորովածի համար, չի կարելի չհիշել «Ոսկե հորթը» հայտնի ֆիլմի կերպարի` Պանիկովսկու արտահայտությունը։

«Թևի~կ, վզի~կ, տոտի~կ: Ա~խ, որքան եմ ես սիրում այս թռչնին», - հենց այսպես է բազմիցս բացականչել ֆիլմի այս հերոսը ...

Միաժամանակ, խորովածի պատրաստման «առաջատարներն են» վզի հատվածը, խոզի չալաղաջը, տավարի ազդրամասը, կողերը։

Միսն ընտրելուց և գնելուց հետո, անցնում ենք մսի կտրատմանը, որը ոսկերչական ճշգրտություն է պահանջում։ Մսի փորձառու «կտրատողները» հավաստիացնում են, որ այն հարկավոր է կտրատել լայնակի, հավասար կտորներով: Որքան ավելի բարակ է մսի կտորը, այնքան ավելի արագ այն կխորովվի, բայց այդ դեպքում այն կլինի պակաս հյութալի: Այդ իսկ պատճառով «կրկին փորձիր» գիտական մեթոդի միջոցով ապացուցվել է, որ խորովածի կտորի օպտիմալ չափը 4х4х4-ն է:

Հավն այդքան մանր կտրատելու կարիք չկա. շամփուրի վրա անցկացվում է սրունքի հատվածը, թևիկները, կրծքամիսը կամ ամբողջական ազդրամասը:

Չնայած, որ հիմա «խորովածագետներին» առաջարկում են մարինադի տասնյակ տարբերակներ` սկսած դասական քացախից մինչև էկզոտիկ ցիտրուսային մարինադ, «Նովոստի-Արմենիա» գործակալությունը հավատարիմ է մնում ավանդական հայկական բաղադրատոմսին:

Այսպիսով, երեք կիլոգրամ մսի համար կպահանջվի երկու միջին չափի սոխ` օղակաձև կտրատված, երկու ճաշի գդալ աղ, մեկ ճաշի գդալ աղացած կարմիր քաղցր պղպեղ, 1/3 ճաշի գդալ սև պղպեղ, երկու ճաշի գդալ մանրացված չորացված կամ թարմ կանաչի: Եթե «գլխավոր հերոսը» հավի միսն է, ապա ստացված խառնուրդին կարելի է ավելացնել մի փոքր գինու քացախ:

Մսի կտրատված կտորները հարկավոր է մարինացնել ստացված խառնուրդի մեջ և առնվազն 3-4 ժամով դնել սառնարանը:

Երբ արդեն տապակելու համար նախատեսվածն ունենք, հարց է առաջանում՝ ինչի՞ վրա։ Ավանդական տարբերակը խաղողի չոր որթն է։ Բայց քանի որ այն միշտ չէ, որ ձեռքի տակ լինում է, կարելի է օգտագործել մրգա-հատապտղային ծառի կամ թփի չոր փայտանյութը։ Ոչ մի դեպքում չի կարելի օգտագործել կեչու կամ փշատերև այլ ծառատեսակների փայտանյութը։

Եթե ժամանակ կամ փայտ չունեք, ապա կարելի է օգտագործել սուպերմարկետից գնած ածուխ։ Իհարկե, արդյունքն այլ կլինի, բայց որպես այլընտրանքային միջոց հարմար է։

Խորովածի համար օպտիմալ ջերմաստիճանը 200-240 աստիճանն է` ըստ Ցելսիուսի։ Ստուգելը դժվար չէ՝ այդ ջերմաստիճանում ածխի վրա դրված թուղթը ածխանում է, բայց չի վառվում։

Փորձառու խորոված անողը երբեք իրեն թույլ չի տա հեռանալ մանղալից այդ սուրբ գործողության ընթացքում։ Նա պտտում է շամփուրները՝ միջոցառման բոլոր մասնակիցներին տարբեր առաջադրանքներ հանձնարարելով, որ բոլորը զգան պահի լրջությունը։

Շամանի պես, նա, կարծես, կախարդություն է անում շամփուրների վրա, «հով անում» դրանք, հետևում ածխի կտորներին։ Գիտակներն ասում են, թե շամփուրներն անհրաժեշտ է պտտել րոպեում առնվազն մեկ անգամ պարբերականությամբ։ Խորովածի պատրաստման միջին ժամանակը կազմում է 15-20 րոպե։

Թեև խոհարարները խորհուրդ են տալիս միսը համտեսել՝ դրա վրա մանր կտրվածքներ կատարելով, փորձառու խորոված անողները բացառապես տեսողականորեն են որոշում մսի պատրաստ լինելը։

 Բարի ախորժակ